Alluntaner
Cun sia spüerta d’alluntanamaint e reciclagi vuless nossa vschinauncha güder a redür il stizi ecologic da l’economia d’immundizchas. Nus vains resümo per Ella/El tuot ils tips e trics importants.
Quista pagina d'internet applicha cookies chi drouvan il consentimaint.
Cun sia spüerta d’alluntanamaint e reciclagi vuless nossa vschinauncha güder a redür il stizi ecologic da l’economia d’immundizchas. Nus vains resümo per Ella/El tuot ils tips e trics importants.
Cò chatta Ella/El la charta da survista da tuot ils deposits d'immundizchas a Silvaplauna ed inua cha che po gnir alluntano.
Capslas da Nespresso paun gnir alluntanedas i’l deposit tal magazin cumünel da Silvaplauna.
Sachs da rüt suottamiss a taxas (cotschen) as po cumprer illas butias da mangiativas (Volg, Coop u Denner).
I’ls deposits d’immundizchas paun gnir alluntanos be sachs cotschens.
L’alluntanamaint dad immundizchas specielas (battarias, öli, alu) succeda i’ls deposits centrels tal magazin cumünel da Silvaplauna, a Surlej ed a Champfèr.
Containers per vstieus vegls as rechattan i‘ls deposits centrels tal magazin cumünel da Silvaplauna ed a Champfèr.
Chartun e palperi lio insembel vain ramasso i’ls deposits d’immundizchas.
Vendita da plombins «cotschens» e «blovs» per containers
cotschen: CHF 20.–/töch
blov: CHF 30.–/töch (container a pressiun)
Vendita be ad ütilisedras ed ütiliseders da containers registros.
Il container vain svödo be sch’el es plombo.
cumprer mangiativas fras-chas sainza imballascha
druver vaider u plastic reütilisabel
druver sachins da stoffa impè da plastic cun fer cumpras
desister da poseda e vaschella na reütilisabla
baiver ova da la spigna impè da cumper ova in butiglias da plastic na reütilisablas
eviter prodots imballos in möd exagero
Ils sachs per ramasser plastic paun gnir cumpros ill’administraziun cumünela u illa i-Lounge 3303 ed alluntanos tal magazin cumünel da Silvaplauna.
La vschinauncha da Silvaplauna spordscha in collavuraziun cun Martin Conrad Transports ed InnoRecycling scu prüma vschinauncha engiadinaisa ün ramassamaint da plastic.
Tuot ils bilauntschs ecologics fats fin uossa sun gnieus a la listessa conclusiun: Cun recicler plastic as po redür il dan ecologic per 40 fin 80 pertschient in confrunt cun l’alluntanamaint in ün implaunt modern per arder immundizchas.
Per kilogram plastic reciclo as spargna 2,83 kg CO2 in confrunt cun l‘arder. Ch’Ella/El imprenda cò dapü davart il tema plastic.
Cuosts: CHF 2.10 per ün sach a 35 liters u CHF 2.90 per ün sach a 60 liters
butiglias da bavrandas (PET)
stiropor
capslas da cafè
cassettas da toner
plastic dür: braschunins da daints, vaschella na reütilisabla, materiel da büro
uders da velos e d’üert
giovarets
imballaschas fich ascras/mez plainas
folias da tuottas sorts: folia per conserver, sachs per vacumer, tas-chas, folias d’illustredas, folias da sixpacks, folias extensiblas e folias chi tschiran ...
chartuns da bavrandas (Tetra Pak)
butiglias da plastic da tuottas sorts: lat, bavrandas, öli, aschaid, schampo, mezs da laver e da cunagir, …
recipiaints da plastic: sadellas, evnas, pots da fluors, recipiaints per conserver
coppas termofurmedas: imballaschas d’övs, da biscuits, da frütta, da verdüra e da charn …
imballaschas da materiels cumbinos: pomchips, spagnolettas, cafè, sachs da bavrandas
A nun es adüna simpel da savair cu alluntaner e recicler inandret. Perque vainsa fat üna survista.
Lavadüras as po alluntaner in bod tuot ils deposits. Cò chatta Ella/El la survista.
Ils vanzets e las lavadüras cun lur substanzas nudritivas vegnan fermentedas aint il implaunt da biogas Bio Energina a Surlej. Il biogas chi‘s fuorma vain transfurmo in forza electrica e chalur. Impü vaunza ün rest cun bgeras substanzas nudritivas chi vain druvo scu aldüm.
La producziun annuela da forza electrica da Bio Energina: 500 MWh = 100 × il consüm annuel da forza electrica tipic per üna chesa d‘üna famiglia (4 persunas).
Ulteriuras infurmaziuns
vanzets
lavadüras
cigarettas, tschendra, sternam da giats e bes-chas pitschnas (immundizchas restantas)
ramma (immundizchas verdas)
ossa, rastas da pesch (immundizchas restantas u deposit da cadavers a Surlej)
Ramma, erva, fluors etc. paun gnir alluntanedas aint il container grand tal magazin cumünel da Silvaplauna. Il container grand sto a disposiziun da meg fin october.
Las immundizchas verdas da la vschinauncha da Silvaplauna vegnan cumpostedas. Uschè tuornan las substanzas nudritivas preziusas in fuorma d‘umus aint il ciclus da la materia. Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.
frus-chaglia
fluors
tagl dal tschisp
terra
ramma < 15cm
vanzets & lavadüras (container separo)
ramma cun ün diameter pü grand cu 15cm (directamaing tar Ecoisellas a Bever)
tagl dal tschisp in quantiteds grandas (directamaing tar l’implaunt da biogas Bio Energina sül bain Lej Ovis-chel a Surlej)
Da meg fin october aint il container grand tal magazin cumünel a Silvaplauna.
Aint ils containers per vstieus vegls tal magazin cumünel da Silvaplauna ed a Champfèr as po depuoner vstieus e s-charpas auncha purtablas. Las textilias stöglian esser lavedas e gnir missas in sachs serros bain cun üna corda. Ella/El ho eir la pussibilted da duner vstieus e s-charpas chi sun auncha in ün fich bun stedi a la Girella Brocki u a la Crapenda Brocki.
vstieus nets e s-charpas nettas cha’s po auncha purter
textilias da maisa, d’economia e da let
vstieus ruots e s-charpas ruottas
biancaria (per motivs d'igiena)
Cassettas da toner e patronas da tinta per stampeders e copcheders (sainza imballascha) as po alluntaner aint il recipiaint illa Chesa cumünela.
Our cun l‘ajer, sü cul vierchel!
PET es üna materia da valur preziusa cha’s po recicler 100%. Cun recicler as chaschuna bod la mited damain dans ecologics cu cun prodür PET nouv dad öli minerel u da gas natürel. Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.
be butiglias da bavrandas da PET cul signet ufficiel da PET
butiglias da plastic vödas da prodots da lat, aschaid, öli, mezs da laver e da cunagir, schampos etc.
imballaschas da PET scu per exaimpel folias u coppas ed otras immundizchas da plastic (ramassamaint da plastic)
i'ls deposits cumbinos ufficiels: Pulizia Silvaplauna, Foppas Surlej , Aguagliöls Champfèr
in tuot ils containers da PET ed in tuot ils lös da vendita
Vaider as po alguanter e reütiliser quaunt suvenz cha’s voul, sainza cha la qualited as diminuescha. Que drouva però bgera energia. Cun recicler as spargna 86% da las materias primaras e 21% da l’energia in conguel culla producziun da vaider nouv. Meglder cu recicler es da druver butiglias reütilisablas.
butiglias da bavrandas da vaider, vaiders da vivandas e.o.p.
magöls, coppas da vaider e fuormas da vaider per gratins, spievels e lastras da fnestras, fnestras dad autos, plats, tazzas, vaschs da fluors, keramica, porcellana ed ardschiglia (immundizchas voluminusas; immundizchas specielas)
pairins ed otras glüschs (lös da vendita u immundizchas specielas)
Lavo cun ova. Per la protecziun dals aviöls: per plaschair ardschanter fich bain ils vaiders da meil aunz cu'ls alluntaner!
Returner al vendeder da bavrandas. Aint ils containers da vaider da Foppas Surlej, Nira Alpina Surlej, dal magazin cumünel da Silvaplauna, sülla plazza da parker cumünela da Silvaplauna u aint il moloc Aguagliöls a Champfèr.
Ch’Ella/El cumprimescha l’aluminium/la tola d’atschel aunz cu l’alluntaner. Uschè pudainsa redür il volumen. Materias estras scu palperi, vierchels da plastic, scruvadüras da gomma etc. haun da gnir pigliedas davent.
Cun recicler aluminium as spargna fin a 95% da l’energia cha’s druvess per prodür aluminium nouv. Da las s-chaclas da conserva as po recuperer atschel e zin, duos materias d’ota valur. Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.
s-chaclas da bavrandas e da conservas, tubas da vivandas (p.ex. mustarda), folia d’aluminium, fuormas d’aluminium, fuormas per pevel da bes-chas
scruvadüras e vierchels e.o.p.
imballaschas da materiels cumbinos chi consistan be per part dad aluminium e chi sun pelpü folias d’aluminium surtrattas cun plastic: sachins da schoppa, palperis da painch, trats precots, Tetra Paks (plastic), blisters da tablettas, vapuriseders (immundizchas specielas; rüt)
töchs da metal greivs e grands (ramassamaint da metal a Bever)
Po gnir alluntano in tuot ils deposits.
Fibras da palperi as po reütiliser quatter fin tschinch voutas. Cun recicler as spargna 60% energia e 70% ova in conguel culla producziun da palperi nouv.
giazzettas, illustredas, tuottas sorts da palperi (eir palperi glüschaint), cudeschs sainza cuverta, bustas cun fnestrina (in quantiteds pitschnas) e.o.p.
palperi startaglio (immundizchas restantas), ordinatuors (immundizchas voluminusas), tas-chas da palperi (chartun)
Lio insembel cun üna corda, na aint in tas-chas.
Po gnir alluntano in tuot ils deposits. Quantiteds grandas cun preannunzcha tal magazin cumünel.
Fibras da chartun as po reütiliser quatter fin tschinch voutas. Cun recicler as spargna 60% energia e 70% ova in conguel culla producziun da chartun nouv.
chartun net sainza surtratta, tas-chas da palperi, bustas eir cun fnestrina (quantiteds grandas), s-chaclas da chartun ondulo, s-chaclas d’övs
palperi da regal surtrat, palperi per fluors, imballaschas da lat e süjs da frütta, imballaschas da mezs da laver
Plajo e lio insembel cun üna corda.
Grazcha a metodas da reciclagi modernas vegnan las materias da valur in apparats e glüschs hozindi recuperedas per granda part e las substanzas nuschaivlas vegnan alluntanedas in möd controllo.
Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El tar Bernina Recycling u tar la Regiun Malögja.
apparats electrics ed electronics cun tuot que chi tuocha tiers, diodas glüschaintas (LED) e glüschs da spargn, glüschs fluorescentas e tubs fluorescents etc.
Apparats electrics ed electronics incl. accessoris dessan gnir returnos gratuitamaing illas butias chi vendan il listess gener d'apparats. Eir sainza cumper ün nouv apparat ed independentamaing da la marca.
L'alluntanamaint es pussibel eir tar la staziun da transchargeda d'immundizchas Cho d'Punt a Samedan u tar Bernina Recycling a Bever.
Immundizchas na reciclablas vegnan alluntanedas aint ils sachs da rüt cotschens da la Regiun Malögia chi sun suottamiss a taxas. Ils sachs paun gnir cumpros in tuot las butias da commerzi in detagl scu Volg u Coop e paun gnir alluntanos in tuot ils deposits ufficiels.
Immundizchas voluminusas vegnan arsas scu il rüt. Il materiel da las immundizchas voluminusas nu vain dimena recupero pel ciclus da la materia. Quist möd d'alluntaner es d'eviter!
Ogets in bun stedi paun gnir surdos a la Girella Brocki u a la Crapenda Brocki.
mobiglia
tapets
skis, snowboards
matratschs
da tuottas sorts urdegns per la chaseda
artichels in bun stedi (Quels as po der gratuitamaing ad üna butia da seguonda maun u vender inavaunt als marchos da püleschs illa regiun.)
immundizchas na inflammablas scu apparats electrics ed electronics (Quellas paun gnir alluntanedas i'ls lös da vendita, tar la staziun da transchargeda d'immundizchas Cho d'Punt a Samedan u tar Bernina Recycling a Bever.)
Misteraunza & quantiteds grandas: Bernina Recycling Bever
Indigens paun alluntaner lur immundizchas voluminusas privatas in quantiteds pitschnas als dis d'immundizchas voluminusas da la vschinauncha da Silvaplauna (guarda suotvart), e que tal magazin cumünel.
Il ramassamaint gratuit d'immundizchas voluminusas es üna spüerta per persunas privatas indigenas.
avrigl fin october, adüna l'ultim venderdi dal mais da las 13.30 a las 16.00
Ils oters dis as po alluntaner las immundizchas voluminusas cunter pajamaint tar la gestiun d'immundizchas da la Regiun Malögia a Bever.
Ch'Ella/El s'infurmescha davart l'alluntanamaint tar Bernina Recycling a Bever.
immundizchas da fabrica, immundizchas specielas (culuors, vernischs e medicamaints, tössis etc.), öli da motor e.o.p.
Der giò aint ils recipiaints originels.
Tal materiel d'imballascha tuochan sagex, stiropor e materiels sumgiaints … Quists materiels nu vegnan reciclos e vessan perque da gnir evitos.
Quantiteds pitschnas paun gnir alluntanedas cul rüt normel aint ils sachs da rüt cotschens suottamiss a taxas.
Quantiteds grandas stöglian gnir alluntanedas directamaing tar la staziun da transchargeda d'immundizchas Cho d'Punt a Samedan u tar Bernina Recycling a Bever.
Materiel da sbudeda as po alluntaner tar Bernina Recycling a Bever.
Ho Ella/El savieu cha 2/3 da tuot las immundizchas in Svizra sun immundizchas da fabrica?
masdügl da differents materiels scu keramica, crappa, terra, müraglia etc.
immundizchas restantas (rüt da chesa), tössis, imballaschas, culuors, dissolvents etc.
Der giò directamaing a la BelVino SA, Via vers Mulins 40, 7513 Silvaplauna.
Dal cucun vain fat granulat da cucun. Quel vain druvo viepü scu materiel d'isolaziun illa branscha da fabrica. Cucun es ün prodot natürel cha's po recicler 100%.
Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.
cucuns da butiglias e cucun natürel
cucuns da plastic (ramassamaint da plastic)
Las Svizras e'ls Svizzers cumpran 120 milliuns battarias l'an. Be ca. 68% da quellas vegnan ramassedas separedamaing e recicledas. Il rest vain alluntano cul rüt da chesa, eir scha que es scumando. Battarias cuntegnan metals greivs da tössi e materias primaras chi paun gnir reütilisedas. Perque nu tuochan battarias aint il rüt, dimpersè stöglian gnir returnedas al lö da vendita u alluntanedas aint il recipiaint per battarias veglias tals deposits d'immundizchas. Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.
Attenziun: Nu svöder las battarias – il cuntgnieu es da tössi!
tuot las battarias süttas cha's drouva a chesa/in büros
battarias dautos (returner al lö da vendita resp. al commerziant specialiso)
accus integros (paun gnir returnos cun l'apparat al lö da vendita (guarda apparats electronics ed electrics)
I'ls deposits cumbinos ufficiels tal magazin cumünel da Silvaplauna ed a Foppas Surlej scu eir tals lös da vendita.
Pneus dad autos e da töfs paun gnir alluntanos tals lös da vendita (garaschas d'autos) u tal deposit per immundizchas specielas Cho d'Punt a Samedan. Ulteriuras infurmaziuns chatta Ella/El cò.